با توجه به تغییرات اقلیمی و خشکسالی و بحران دریاچه ارومیه و ضرورت استفاده بهینه از آب، اصلاح الگوی کشت، جایگزینی گونههای آب بر زراعی و باغی با درختان متحمل به شوری و خشکی علاوه بر جلوگیری از بحران زیست محیطی میتواند استان آذربایجان غربی را به یکی از قطبهای تولید پسته کشور در آینده تبدیل نماید. براساس تفاسیر نقشههای بدست آمده از حدود ۱۱۰۰۰۰۰ هکتار اراضی استان به طور بالقوه حدود ۴۳۰۰۰۰ هکتار ناخالص (از نظر اقلیم) برای پسته کاری در دو سطح تناسب مستعد و نیمه مستعد در سراسر استان وجود دارد که با در نظرگرفتن محدودیتهای خاک، آب و کاربری اراضی حدود ۱۹۵ هزار هکتار (حدود ۱۸ درصد اراضی استان) واقع در میاندواب، مهاباد، نقده، ارومیه، سلماس، خوی، چایپاره، پلدشت و شوط وجود دارند که میتوان در فاز اول توسعه باغات پسته، ۳۰ هزار هکتار از کشتزارهای فرسوده و یا آب بر این مناطق را با باغ پسته جایگزین نمود. قبل از توسعه باغات پسته لازم است با همکاری بخش خصوصی ۴۰ هکتار پروژه پایلوت ارزیابی ارقام مختلف پسته در مناطق مستعد صورت گیرد تا ارقام مناسب و پیوند لازم برای هر منطقه انتخاب گردد. توسعه باغات پسته در استان آذربایجان غربی میبایست هدفمند، زمان بندی شده و براساس حداکثرسازی سود و حداقل سازی استفاده از منابع آب و بر اساس جایگزینی (بدون واگذاری اراضی/ توسعه شبکه آبیاری جدید) و با اخذ مجوز از سازمان های ذیربط دال بر قرار گرفتن در حوزههای مستعد (با ارایه مختصات GPS قطعه زمین) صورت گیرد. در این تحقیق همچنین مدلی برای توسعه باغات پسته ارایه شده است.
پسته در شهرستانهای پلدشت، چایپاره، شوط، خوی، سلماس، ارومیه، نقده، مهاباد، میاندوآب، شاهیندژ، سردشت، چهاربرج، بوکان و پیرانشهر در ۱۲۷۰ هکتار از اراضی استان کشت میشود. و در راستای اصلاح الگوی کشت و مدیریت بهینه مصرف آب و کمک به احیای دریاچه ارومیه، کاشت پسته در آذربایجان غربی توسعه می یابد.
با توجه به ارزش افزوده بالا و نیاز آبی کم محصول پسته، کاشت این محصول میتواند جایگزین باغات سیب درختی در استان شود. و با توجه به لزوم احیای دریاچه و تغییر الگوی کشت، ترویج و آموزش کشت محصولات با نیاز آبی کم، افزایش شوری خاک های منطقه و کمبود شدید منابع آبی، جهاد کشاورزی با اجرای کارگاههای آموزشی بدنبال ترویج اصلاح الگوی کشت در بین کشاورزان است، که افزایش رغبت در میان کشاورزان ایجاد شده است.
از سال ۱۳۹۲ در آذربایجان غربی پسته کشت میشود، پایههای بادامی زرند کرمانی وUCB1 و ارقام احمدآقایی و اکبری با آب و هوای استان سازگار بوده و به کشاورزان متقاضی کاشت این محصول معرفی شده است.
در حال حاضر شاهد افزایش رغبت کشاورزان برای جایگزین کردن پسته با محصولات پر آب بر مانند سیب درختی هستیم.
پسته محصولی مقاوم به شوری آبهای زیرزمینی است و توسعه کشت این محصول کمآببر و جایگزینی آن بهجای محصولات پرآببر از برنامههای سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی در راستای کاهش مصرف آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است.