در استان فارس ۳۳ هزار هکتار باغ پسته وجود دارد ۲۲ هزار هکتار باغ پسته استان فارس بارور و ۱۱ هزار هکتار نهال است.
یازده هزار تن از پسته تولیدی استان فارس به استان‌های دیگر و کشورهای چین، ژاپن و حوزه خلیج فارس فرستاده می‌شود. پسته برداشت شده از باغ‌های فارس به دلیل شرایط آب و هوایی، نسبت به پسته دیگر استان‌های کشور، سبزینگی زیاد و طعم مناسب دارد.
۲۵ واحد ضبط و فرآوری پسته در استان فارس وجود دارد. شهرستان‌های نی ریز، بختگان، سروستان، خرامه، مرودشت، شیراز و داراب تولید کنندگان پسته در استان فارس هستند و احمدآقایی، کله قوچی، اوحدی، اکبری و فندقی ارقام پسته تولیدی فارس است.
مرودشت
همان‌گونه که اشاره شد یکی از شهرستان‌های مستعد در زمینه کشت پسته شهرستان مرودشت است؛ مَرودَشت شهری در شمال استان فارس است که در ۴۰ کیلومتری شمال کلانشهر شیراز واقع شده و آب و هوای آن کوهستانی و معتدل است.
سال ۱۳۹۳ بود که نخستین نهالستان پسته در شهرستان مرودشت با هدف تغییر الگوی کشت در این شهرستان ایجاد شد و تا سال ۱۳۹۸، ۷۵۰ هکتار از اراضی این شهرستان به باغ پسته اختصاص یافت.
البته شهرستان‌های نی‌ریز، سروستان، خرامه و شیراز بیشترین پسته استان فارس را برداشت می‌کنند و باغ‌های شهرستان‌های مرودشت در حال به ثمر نشستن هستند.
سروستان
شهرستان سروستان نیز یکی از مراکز مهم تولید پسته در استان است که بالغ بر هشت هزار هکتار باغ پسته دارد و پسته آن به کشورهای اروپایی و آسیای شرقی صادر می‌شود.
هم‌اکنون رقمی از پسته بدون نیاز به آب در سروستان در حال کشت است.
همچنین ایجاد مرکز تحقیقات پسته در این شهرستان در سال ۱۴۰۰ از اتفاقات خوبی بود که به احیای باغات، فرآوری گسترده پسته، مدیریت بهتر آب و خاک در این منطقه کمک کرد. بدون شک این اقدام شرایط مطلوبی را برای تبدیل شدن این شهرستان به یک برند فراهم کرده است.
استهبان
استهبان هم از دیگر شهرستان‌های فارس است که از ظرفیت قابل توجهی در زمینه تولید این محصول بهره می‌برد و امسال هم در این شهرستان اقدامات قابل توجهی برای کاشت و برداشت این محصول انجام شده است.
۷۵۴ هکتار از باغات شهرستان به کشت پسته اختصاص یافته که از این میزان ۲۳۸ هکتار بارور و ۵۱۶ هکتار آن غیر بارور است.
عملیات برداشت پسته از اواخر شهریورماه تا اواسط مهرماه انجام می‌شود. عمده ارقام پسته کشت شده در این شهرستان احمد آقایی و اکبری است و عملکرد آن ۲.۵ تن پسته تر در هکتار است که استفاده از رقم مناسب برای پایه و پیوندک، رعایت فاصله کاشت و تغذیه مناسب موجب بالا بردن عملکرد محصول می‌شود.
نی‌ریز
شهرستان نی‌ریز هم از دیرباز قطب پسته استان فارس بوده و مقام نخست سطح و تولید آن را به خود اختصاص داده است، این شهرستان ۱۲ هزار هکتار پسته دارد که هزار هکتار آن غیرمثمر است.
با توجه به پتانسیل‌های موجود در مناطق مختلف نی‌ریز برای تولید پسته، به علت کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و افت کیفی آن در سالهای اخیر، بسیاری از کشاورزان با ایجاد باغ‌های پسته به تولید این محصول روی آورده‌اند.
ارقام مختلف پسته شهرستان نی‌ریز شامل اکبری، احمدآقایی، کله قوچی و اوحدی است و برداشت پسته در این شهرستان نیز از پانزدهم شهریور ماه آغاز شده است و به مدت یک ماه ادامه دارد.
خرامه
خرامه هم یکی از شهرستان‌های فارس است که به دلیل رو به رو شدن با محدودیت منابع آبی با تغییر الگوی کشت به دنبال توسعه کشت پسته است. در حال حاضر سطح زیر کشت پسته در این شهرستان یک هزار و ۶۰۰ هکتار است.
به طور متوسط در این شهرستان عملیات برداشت هر هکتار باغ پسته اشتغالزایی ۷۲ نفری را به دنبال دارد. این در حالیست که شرایط فعلی این شهرستان نشان‌دهنده ظرفیت بالای این شهرستان برای احداث باغات بیشتر در این زمینه است.
ضرورت برند شدن پسته فارس
بدون شک تغییرات اقلیمی، گرمای هوا و شوری آب از معضلاتی است که برای پسته پیش‌آمدهای بدی دارد اما کشاورزان فارس در چنین شرایطی این محصول استراتژیک و ارزآور را تولید و روانه بازار می‌کنند.
برخی از فعالان در این بخش نیز معتقدند که محصول پسته تولید شده در فارس با وجود اینکه استانداردهایی بالاتر از سطح اروپا دارد اما به دلیل اینکه برند نیست، در بخش صادرات داخل و بیرون از کشور، دچار لطماتی شده است.
لذا نیاز است تدابیر اساسی برای بهتر شدن شرایط بازار پسته و هر چه بهتر درآمدزایی کردن از این محصول اتخاذ شود.
