بهار ۱۳۹۳ پنج هزار اصله نهال پسته برای نخستین بار در زمینهای كشاورزی این استان كشت شد كه شرایط زیستی آن تا كنون مثبت بوده است. این تعداد نهال در ۲۰ هكتار از اراضی کهگیلویه و بویراحمد کاشته شد.
هدف از اجرای این كشت كم آبی برخی مناطق، جلوگیری از فرسایش بادی، حفظ محیط زیست و ارزش افزوده برای كشاورزان بوده است.
كهگیلویه و بویراحمد دارای دو نوع آب و هوای معتدل و سرد است كه درختانی مانند پسته وحشی به فراوانی در آن میروید.
پسته وحشی یا «بنه»، درختی است که صدها هکتار از جنگلهای کهگیلویه و بویراحمد را پوشش میدهد.
۷٠ هزار هکتار از عرصههای جنگلی استان را درختان پسته وحشی تشکیل میدهد و اغلب در بازارهای محلی به فروش می رسند.
رونمایی و افتتاح نخستین باغ پسته در استان کهگیلویه و بویراحمد برای نخستین بار در سال ۱۳۹۳ انجام شد، سپس در سال ۱۳۹۶ بعد از چندین سال انتظار و تلاش بالاخره اولین آثار گل و تشکیل میوه در درختان پسته باغ «همیدان خنکال» از مددکاران ترویجی فعال و نمونه شهرستان کهگیلویه در روستای راک ظاهر گردید. سپس در سال ۱۳۹۹ اجرای طرح پسته کاری در ۱۰ هزار متر مربع از مراتع روستای اسلام آباد سفلی زیلایی کهگیلویه و بویراحمد برای نخستین بار اجرا شد.
با توجه به تغییرات اقلیمی و ضرورت تنوع بخشی به تولید محصولاتی با نیاز آبی کمتر، کشت پسته در استانهای خوش آب و هوای ایران نیز توصیه میشود.
محصول پسته کمتر از ۱.۵ درصد مصرفِ آب دارد و در صورت توسعه باغ پسته در استان این محصول بیش از ۴۰ درصد صادرات محصولات کشاورزی را به خود اختصاص میدهد.
کاشت، داشت، برداشت و فروش این محصول به شکل علمی و با استفاده از تجربیات مهم باید مدیریت شود.
در یک هکتار از زمینها و مراتع روستای اسلام آباد سفلی زیلایی بیش ۴۰۰ اصله درخت پسته کشت شد. بین هر درخت بیش از ۴ متر فاصله است و بین درختان پسته زعفران نیز کاشته میشود.
سالانه حدود ۳۰۰ تن محصول بنه تولید میشود، این میوه کوهی در بازارهای محلی کهگیلویه و بویراحمد هر کیلو ۳۰۰ هزار تومان بفروش میرسد.
خاصیتهای پسته کوهی
این میوه کوهی مقوی کبد و طحال است، سرفه و خفقان را تسکین میدهد و مسکن درد کمر، پشت و قولنج است.
سقز میوه بنه را از دیگر ارمغانهای زاگرس است، این ماده شگفت انگیز به دلیل دارا بودن ارزش اقتصادی فراوان، جزء اقلام صادراتی با اهمیت از نظر ارز آوری برای کشور است.
سقز طبیعی کاربردهای متعددی در زمینههای مختلف دارویی، درمانی، صنعتی و غذایی دارد. رایجترین استفاده سقز طبیعی در تولید آدامس طبیعی یا همان آدامس سقز است.
سقز زا به صورتهای تکهای (قطعات محکم شده آدامس سقز خالص)، قرص، کپسول، آدامس جویدنی (مانند آدامس طبیعی بن) پودر قهوه با سقز و … میتوان یافت.
روغن بنه از دیگر خاصیتهای این میوه است که در درمان تکرر ادراری، ترک لب، تقویت رشد مو، صاف و رسا شدن صدا و درمان فلج، بیماری لقوه، یرقان، پاک کننده اخلاط سینه، تسکین کمر درد، دردهای مفصلی، تقویت عضلات، کمک به رویش مجدد موهای آسیب دیده، التیام دهنده سوختگی، ازبین برنده جای سوختگی و درمان نرمی استخوان مؤثر است.