خواص پسته چیست؟
خاصیت پسته فراوان است، این جمله را احتمالا هزاران بار شنیده‌اید، اما آیا تا به حال هیچ مطالعه‌ای درباره‌ی خواص و فواید پسته این مغز خوش طمع داشته‌اید؟ پسته، از اسمش گرفته تا خاستگاهش، تماماً ایرانی و ایرانشهری است. این محصول را شاید بتوان نماد ایران در نظر گرفت؛ چیزی که کل جهانیان، ما را به لطف آن می‌شناسند.
علاوه بر فواید و خواص پسته، کاربردهای و استفاده‌های این مغز نیز بسیار زیاد است. از شیرینی‌پزی و کیک‌پزی گرفته، تا در تولید لوازم بهداشتی و روغن‌گیری و استفاده از عصاره آن برای تقویت پوست و مو کارایی دارد. حتی شاید تعجب برانگیز باشد، اما از این مغز، در تولید کالباس و تهیه سس پاستا نیز استفاده می‌شود، چیزهایی که ما آن‌ها را کمتر در ایران می‌بینیم. در این مقاله تمامی خواص پسته را برایتان شرح خواهیم داد، با ما همراه باشید.
تاریخچه‌ای از خواص پسته
قبل از اینکه مستقیم به سراغ توضیح و تفسیر خواص پسته برویم، شاید بهتر باشد که اندکی از تاریخ پرماجرای این محصول دوست‌داشتنی را نیز بخوانیم.
به باور متخصصان، سابقه کشت نهال پسته در ایران، به ۴۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد. کهن‌ترین اثر مکتوبی که در آن درباره‌ی این محصول نوشته شده، تاریخ هردوت است. حتی در شاهنامه فردوسی نیز از این آجیل، به عنوان قوت و قدرت سپاهیان، یاد شده است.
همانطور که در مقدمه اشاره کردیم پسته، محصولی است تماما ایرانی و خاستگاه آن را ایران و در مقام بعدی، خاورمیانه دانسته‌اند. اما به طور دقیق، به گفته مورخان این محصول از منطقه جنوب رود جیحون سرچشمه گرفته است. واژه پسته نیز، ریشه در زبان پارسی کهن دارد و از همین زبان، وارد زبان‌های اروپایی شده است.
ارزش غذایی و مواد معدنی پسته
اگرچه این میوه کوچک است و به ظاهر شاید ارزش غذایی چندانی نداشته باشد، اما این تصور، به شدت اشتباه و غلط است. خواص پسته، فراوان‌تر از آن چیزی است که حتی فکرش را کنید.
این خواص از هزاران سال پیش شناخته شده بودند، زیرا در دوره باستان، این مغز را خون‌ساز، حیات‌بخش و هوش‌افزای خوانده‌اند.
همانطور که در مقاله قبل اشاره کردیم، در هر ۱۰۰ گرم از این محصول، می‌توان مواد معدنی زیر را پیدا کرد:
کربوهیدرات حدود ۲۷.۵ گرم
قند حدود ۷.۶ گرم
فیبر حدود ۱۰.۳ گرم
چربی حدود ۴۵.۳ گرم
چربی اشباع حدود ۵.۵ گرم
پروتئین حدود ۱۰ گرم
آهن
کلسیم
منیزیم
فسفر
پتاسیم
روی
علاوه بر موارد معدنی بالا، ویتامین‌های زیر نیز در خواص پسته وجود دارند:
ویتامین ب۱، ب۲، ب۳ و ب۶
اسید فولیک
ویتامین سی
ویتامین دی
ویتامین کا
ویتامین ای
خواص پسته در طب سنتی ایرانی
از آنجایی که فواید پسته، از قدیم‌الایام در ایران شناخته‌شده بوده است، بر همین اساس، در طب سنتی ایرانی نیز بسیار از آن می‌شنویم.
در طب سنتی، خواص زیر را برای این محصول، برشمرده‌اند:
- به علت اینکه میزان آهن در آن بالاست، از همین روی برای کم‌خونی بسیار مفید است.
- از این محصول برای باز کردن مجاری کبد، استفاده‌ی فراوان می‌شود.
- باز کننده‌ی مغز و ذهن است و هوش را افزایش می‌دهد.
- برای آرامش و تسکین قلب و اعصاب، بی‌نظیر است.
- سرفه را درمان می‌کند و اسهال را بهبود می‌بخشد.
- و…
خواص پسته هنگام بارداری و شیردهی
در دوران بارداری، نیاز بدن به مواد مغذی، دوبرابر می‌شود. یکی از همین مواد که بدن نیاز وافری به آن پیدا خواهد کرد، پروتئین است. در این میوه، میزان پروتئین بسیار بالاست. این ماده مغذی، از اصلی‌ترین مواد برای رشد عضلات و بافت بدن جنین است. حتی در دوره‌ی شیردهی نیز اگر مشکلی پیش نیاید، مصرف این آجیل بسیار توصیه می‌شود.
خاصیت پسته، برای بارداری اما به همین جا محدود نمی‌شود:
- در زنان باردار و مادران شیرده، میزان کلسترول خوب را افزایش می‌دهد.
- در کنترل چربی بدن مادر، بسیار مفید است.
- مشکلات عفونی را کاهش داده و از بین می‌برد. (به دلیل وجود آنتی اکسیدان، ویتامین آ و ای)
- فیبر موجود در آن نیز برای کاهش یبوست بسیار توصیه می‌شود.
- و…
فواید پسته برای کودکان
از آنجایی که کودکان در سن رشد هستند و برای تقویت بنیه به مواد مقوی نیاز دارند، پسته می‌تواند در این میان، نقشی اساسی ایفا نماید. این محصول به هر نوعی که باشد چه خام، چه خشک، چه ترکیب‌شده با شیر یا به هر صورت دیگر، می‌تواند برای این گروه سنی، بسیار پرخاصیت باشد.
از جمله خواص پسته برای کودکان، می‌شود به این موارد اشاره نمود:
- بهبود رشد، محکم شدن استخوان و دندان، به دلیل وجود کلسیم در مغز پسته
- رفع کم‌خونی و بهبود فقر آهن
- رشد مغز و افزایش هوش و حافظه، به کمک مقادیر امگا ۳
- تقویت سیستم ایمنی در کودکان، به لطف ویتامین ب ۶
البته توجه کنید که معمولا برای جذب حداکثر آهن موجود در این آجیل، باید آن را همراه با مواد غذایی دیگری مصرف کرد که دارای آهن هستند.
لاغری و تناسب اندام
احتمالا باورتان نشود که این محصول با مقادیر بالای چربی و مواد مغذی، بتواند به لاغری و کاهش وزن شما کمک کند. اما واقعیت این است که این محصول، به لطف میزان فیبر بالایی که دارد، تناسب اندام را به ارمغان خواهد آورد.
خواص پسته را برای لاغری، می‌توان از چند جهت برشمرد:
- اول از همه با زیاد فیبری که دارد، به بهبود گوارش در بدن، تصفیه خون و رفع یبوست، کمک شایانی می‌کند.
- به علاوه، همین فیبر، می‌تواند شما را تا مدت زمان طولانی‌تری سیر نگه دارد و از اشتهای کاذب، جلوگیری کند.
- پروتئین موجود در آن نیز، سوخت و ساز بدن را افزایش می‌دهد.
البته تمامی این موارد، فقط و فقط به لطف یک رژیم غذایی سالم، منجر به کاهش وزن خواهند شد.
درمان اختلالات و بهبود عملکرد جنسی
از این آجیل، سال‌هاست که به عنوان قوت مردان یاد می‌شود. به خصوص اگر با دیگر مغزها و انواع دیگر آجیل‌ها، نظیر بادام، فندق و گردو ترکیب شود، در این صورت خاصیت آن تا چندین برابر افزایش پیدا می‌کند. مثلاً در معجون‌ها، شاهد همین ترکیب‌ها در کنار هم هستیم. این محصول برای درمان اختلالات جنسی، و از طرف دیگر در بهبود آن، نقش بسزایی دارد.
از فواید پسته برای مردان، می‌توان این موارد را نیز نام برد:
- افزایش قوت مردانه
- افزایش میل
- بهبود اختلالات نعوظ در حین نزدیکی
- و البته بهبود عملکرد قلب
خاصیت پسته برای دستگاه گوارش
همیشه به کسانی که از مشکلات گوارشی رنج می‌برند، توصیه می‌شود که پسته را ترجیحاً به صورت خام، در رژیم غذایی خود بگنجانند. این محصول نه تنها باعث درمان اختلالات گوارشی می‌شود، بلکه کار این دستگاه را بهبود می‌بخشد و آن را تقویت می‌کند. تمام این مزایای را نیز باید مدیون میزان بالای فیبر در این آجیل باشیم.
از جمله مهم‌ترین خواص پسته برای دستگاه گوارش، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- کمک به هضم غذا و بهبود عملکرد معده
- کنترل‌کننده میکروب معده و افزایش باکتری‌های مفید
- کاهش درد معده
- بهبود زخم معده
- و…
فواید پسته در درمان دیابت
تحقیقات بسیاری حاکی از آن هستند که مصرف پسته (ترجیحا به صورت خام) می‌تواند در کاهش سطح قند خون و کنترل دیابت، بسیار مؤثر باشد. اگرچه این مغز دارای انواع کربوهیدرات است، اما از طبق بررسی‌های آزمایشگاهی و تخصصی، میزان گلیسمی موجود در آن، بسیار اندک است. علاوه بر این، از آنجایی که خواص پسته سرشار از فیبر، چربی‌های سالم، آنتی‌اکسیدان، کارتنوئید و ترکیبات فنل است، می‌تواند در کنترل قند خون، مفید باشد.
از خواص پسته برای افراد دیابتی:
- حدود ۲۵ گرم از آن، به همراه رژیم غذایی دارای کربوهیدرات، قند خون را حدود ۱۲ درصد کاهش می‌دهد.
- مصرف آن به عنوان میان وعده، می‌تواند قند خون ناشتای بیماران دیابتی را حدود ۵ درصد کمتر کند.
خواص پسته برای زیبایی مو
این میوه آجیلی حتی برای سلامت و زیبایی پوست و مو نیز مفید است. استفاده از ماسک، روغن، عصاره و یا حتی ماسک پسته لِه شده نیز، می‌تواند برایمان بسیار مفید باشد. از آنجایی که در این محصول، میزان اسید چرب بالاست، از همین روی می‌تواند:
- ریزش مو را کاهش دهد.
- رشد مو را افزایش دهد.
- رطوبت مو را حفظ کند و به آن لطافت می‌بخشد.
- بافت مو را بهبود بخشد.
- موهای آسیب‌دیده و خشک را ترمیم کند.
- تغذیه‌ای برای موست و ویتامین رسانی کند.
خواص پسته برای پوست
از دیگر خواص این محصول، می‌توان به فواید آن برای سلامت و زیبایی پوست اشاره نمود. این محصول سرشار است از ویتامین ای است، به همین دلیل برای تغذیه و تقویت پوست، ماسکی بی‌نظیر به شمار می‌رود. امروزه در ساخت و تولید لوازم بهداشتی و کرم‌های صورت، تا حد زیادی از روغن این آجیل استفاده می‌شود.
از جمله فواید پسته برای پوست، می‌توان این موارد را یادآوری کرد:
- مرطوب‌کننده و آب‌رسانی طبیعی به شمار می‌رود.
- به کمک میزان بالای آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن، رادیکال‌های آزاد را از بین برده و از پیری زودرس پوست جلوگیری می‌کند.
- روغن آن برای از بین بردن ترک پا و سایر نواحی، بسیار مؤثر است.
- به کمک اسیدهای موجود، موجب درخشان شدن رنگ پوست می‌شود.
- به دلیل میزان بالای ویتامین ای، تغذیه و یا مکملی بی‌نظیر برای سلامت پوست است.
افزایش بنیه و تقویت سیستم ایمنی
ویتامین ب۶ موجود در این مغز، برای سیستم ایمنی بدن انسان، مثل سوخت جت می‌ماند. حال با مقادیری از این ویتامین که در این میوه موجود است، مصرف روزانه چند عدد کافی است تا بدن شما، در برابر هر نوع بیماری و باکتری و عفونت، مقاومتی دوچندان پیدا کند. در عوض کمبود یا نبود این ویتامین، آسیبی جدی برای سیستم ایمنی و عملکرد صحیح مغز است.
پس دانستیم که خواص پسته برای برا ایمنی بدن، به این قرار است:
- بهبود عملکرد مغز و حافظه
- تقویت دفاع ایمنی بدن در برابر بیماری‌ها
- جلوگیری از انواع سرطان، هم به کمک ویتامین ب۶ و هم به کمک آنتی‌اکسیدان‌ها
- کاهش شانس ابتلا به بیماری‌های ماکولا، به لطف کارتنوئید، لوتئین و زاکستین
مضرات پسته چیست؟
اگرچه خواص زیادی را برای این پسته ذکر کرده‌اند، اما با این حال، مصرف زیاد این محصول، مضراتی نیز به همراه دارد.
از جمله مضرات پسته، می‌توان این موارد را نام برد:
- برخی افراد ممکن است به این محصول آلرژی داشته باشند، یا در مقادیر بالا، دچار واکنش‌های آلرژیک شوند.
- از جمله این واکنش‌ها می‌توان به استفراغ، اسهال، سرفه، تنگی نفس، فشار در قفسه سینه و یا کهیر اشاره کرد.
- مصرف زیاد آن منجر به افزایش وزن و چربی خواهد شد.
- در صورت مصرف افراطی، فشار خون را بالا می‌برد.
- زیاده‌روی در خوردن پسته، باعث تشدید مشکلات گوارشی خواهد شد.
سایر خواص پسته
به جز مواردی که در بالا ذکر شد، خواص دیگری را برای این آجیل، برشمرده‌اند. گرچه تاثیر قطعی آن‌ها از نظر علمی، چندان اثبات شده نیست، اما دانستن آن‌ها نیز خالی از لطف نخواهد بود.
از جمله سایر فواید پسته، می‌توان موارد زیرا را نام برد:
- جوشانده پوست سفید آن، برای بواسیر مفید است.
- جویدن آن بوی بد دهان را از بین می‌برد.
- برای زخم و آفت داخل دهان بسیار کاربردی است.
- ماساژ آن روی لثه، باعث محکم تر شدن دندان و بهبود عملکرد سلامت دهان می‌شود.
- دم‌کرده پوست سبز آن برای رفع تهوع مفید است.
- دم‌کرده پوست سبز آن، بر متوقف کردن سکسکه تاثیر دارد.
